De mening van
Anderlecht-doelman Hendrik van Crombrugge:
"Ik kan de lezers van Knack een geweldig boek aanraden: Romeinse sporen van Herman Clerinx. Daar staan gps-coördinaten in van plekken in de Benelux waar je resten van Romeinse cultuur kunt zien. Dan zet ik me op zo'n grafheuvel, tuur in de verte en vraag me af hoe het er tweeduizend jaar geleden aan toeging." (Weekend Knack, 11.03.2020)
Commentaar in de media:
Paul van der Steen in Trouw, 19.07.2014:
"[...] Na lezing loopt en rijdt een mens anders door België, Nederland en Luxemburg. [...] Voor wie zijn stoel niet uit wil, is het door Clerinx gepresenteerde relaas een mooie imaginaire reis door de Romeinse geschiedenis van Lage Landen. [...]"
Ron Salemink op de website van Athenaeum Boekhandel, 15.07.2014:
"[...] momenteel de enige brede geschiedenis van de Romeinen in Nederland die beschikbaar is in het Nederlands. [...] pak de auto, voer de coördinaten in en ga op zoek naar ons Romeinse verleden. [...]"
Piet Kaptein op zijn cultuurmix en op de kabelkrant van de Alblasserwaard, augustus 2014:
"[...] Uiteraard is mijn gids daarbij Herman Clerinx die niet alleen ons de richting wijst naar de 309 locaties maar ook heel toegankelijk en tintelend de geschiedenis verhaalt over de Romeinen in onze contreien. [...] Wat is het verheugend en verheffend wanneer een auteurs zijn kennis in een mooie taal weet weer te geven. [...]"
Enne Koops op Historiek.net, 11.09.014:
"[...] Clerinx heeft zijn beschrijving van Romeinse vindplaatsen ingeweven in een helder en vlot geschreven historisch relaas. Naast reisgids vormt het boek daarmee ook een inleiding op de Romeinse geschiedenis in de Lage Landen. Het boek kan dus in de auto, maar ook in de luie schommelstoel voor de open haard gelezen worden. [...]"
Patrick Vandendaele op Boek.be, 13.09.2014:
"[...] Het is dus een combinatie van wat onmogelijk zou kunnen lijken, maar hier een perfect driesterrengerechtje wordt: een reisgids doorheen de Benelux met als doel de restanten van dit verre verleden te kunnen terugvinden, en met de duiding te kunnen genieten van het verhaal achter deze elementen… maar tevens ook een verhaal te krijgen dat leest als een roman… [...]"
DeBoekensalon.nl, september 2014:
"[...] Het boek geeft een goed overzicht van de huidige kennis [...] Clerinx biedt boeiende achtergrondinformatie en prikkelt de lezer eropuit te trekken en de archeologische locaties te bezoeken. De Romeinen hebben meer sporen achtergelaten dan gedacht. De stijl is prettig en Vlaams laconiek. [...]"
Eos Memo Geschiedenis nr. 11, september 2014:
"[...] Dat de Romeinen tot op vandaag hun stempel drukken op ons landschap, wordt duidelijk als je Romeinse sporen van wetenschapsjournalist Herman Clerinx doorbladert. [...] Een reis-door-de-tijdgids die je aanzet om uit je luie zetel te komen [...]"
Kirk van der Zwaag in Zondagochtendblad Alkmaar, 28.09.2014:
"[...] Op een aansprekende manier geschiedenis (be)schrijven is niet eenvoudig. [...] De schrijver van dit boek is daar mijns inziens goed in geslaagd. Zonder te populariseren weet hij de Nederlandse geschiedenis van 110 voor tot 500 na Chr. mooi te beschrijven en levend te maken. [...]"
Reisboeken.be, oktober 2014:
"[...] Geschiedenis en ontdekking van de eigen regio worden zelden zo goed vervlochten als in dit zeer leesbare werkstuk van herman Clerinx."
Niels Stoffels op archeologienederland.nl, december 2014:
"[...] Herman Clerinx vult met zijn werk Romeinse sporen inderdaad een lacune in de Nederlandstalige literatuur. Het is een van de weinige publicaties die naast een geschiedenis ook de fysieke culturele overblijfselen van de Romeinse beschaving in de Benelux beschrijft en de mogelijkheid biedt om ze te bezoeken. [...]"
Cor van der Heijden in G-Geschiedenis, januari 2015:
"[...] Clerinx vat de nieuwste wetenschappelijke inzichten helder, overzichtelijk en begrijpelijk samen. [...] Romeinse sporen krijgt bij mij een vaste plaats in het dashboardkastje van de auto. [...]"
Marjolein Schipper in De Telegraaf, 21.02.2015:
"[...] Wie echt serieus op zoek wil naar overblijfselen van de Romeinen in de Benelux dient het vorig jaar verschenen standaardwerk Romeinse Sporen van de Belg Herman Clerinx aan te schaffen. [...]"
Robert Duthoy in Hermes (Vlaamse Vereniging voor Leraren geschiedenis en Cultuurwetenschappen), maart 2015:
"[...] Het boek leest bijzonder vlot en het is duidelijk dat we bij Clerinx met een geroutineerd auteur te maken hebben die de knepen van het schrijven van vulgarisatie beheerst maar zich ook grondig heeft gedocumenteerd. De verstrekte informatie houdt rekening met de recente wetenschappelijke literatuur. [...]"
Vera Weterings op HereditasNexus.com, 08.05.2015:
"[...] Clerinx biedt met Romeinse sporen echter meer dan een historische reisgids, hij geeft ook een overzicht van de geschiedenis van de Benelux ten tijde van de Romeinen. [...] Een heerlijk boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de Romeinse geschiedenis in de Benelux en van plan is delen hiervan te bezoeken."
HR in Katholiek Nieuwsblad, 26.06.2015:
"[...] Een boek dat zeker, om maar een afgezaagde uitdrukking te gebruiken, 'in een behoefte voorziet', is deze Romeinse reisgids van de Lage Landen. [...] Deze combinatie van geschiedschrijving en praktische informatie zorgt niet alleen voor veel afwisseling, maar maakt het in combinatie met de illustraties tot een aangenaam boek om in te grasduinen."
Jona Lendering in zijn weblog Mainzer Beobachter, 30.04.2016:
"[...] zelden kreeg ik een boek in handen dat zó nuttig was. [...] Ook van disciplinaire grenzen trekt Clerinx zich weinig aan: hij begrijpt dat het publiek geen boodschap heeft aan academische disciplines. De mensen zijn geïnteresseerd in de Oudheid en niet in de Oudheid zoals bekeken met de historisch toevallig gegroeide beperkingen van archeologen, classici of historici. [...] De Romeinse wereld is echt overal te zien met een gids als Clerinx."
Jona Lendering in NRC Handelsblad, 30.06.2017:
"[...] een van de meest lezenswaardige boeken over de oude geschiedenis van de Lage Landen. [...]"
Lou Lichtenberg in Archeologie Magazine,nr. 4 van 2017:
"[...] Bovendien geeft het
boek een heldere inleiding over de Romeinen in de Lage Landen
van voor de komst van Caesar tot na de val van Rome. Zonder
meer een uitstekend handboek om je uitstapjes naar de locaties
goed voor te bereiden en daarna nog eens in een historisch en
archeologisch kader te plaatsen."
Jona Lendering op 02.04.2020 in Mainzer Beobachter:
"[...] Ik zou het niet hebben herkend als Herman
Clerinx me er niet op had gewezen. De auteur van de
prachtboeken Een paleis voor de doden en Romeinse
sporen is, voor wie dat niet mocht weten, een van de
beste schrijvers over de Oudheid in ons taalgebied. [...]"
- - - - -
Het persbericht van de uitgever:
Vloektabletten, wachttorens,
mijlpalen en tumuli: het zijn overblijfselen uit de tijd dat
Nederland, België en Luxemburg tot het Romeinse rijk
behoorden. Een bekend beeld is dat van Romeinse soldaten en
hun verblijfplaatsen, maar hoe groots was hun geschiedenis in
onze streken?
Herman Clerinx geeft het antwoord. In deze rijk geïllustreerde
reisgids neemt hij de lezer mee naar de honderden plekken waar
de Romeinse geschiedenis nog altijd zichtbaar is. De
langdurige strijd om de macht liet zijn sporen na, en het
dagelijks leven van volkeren die al eeuwen in de Lage Landen
leefden werd door de Romeinen beïnvloed. Ook dat blijft tot
vandaag zichtbaar in vele archeologische vondsten. Clerinx
brengt deze overblijfselen tot leven zodat de lezer deel wordt
van een geschiedenis die overal nog tastbaar is. Met de
praktische routebeschrijvingen kan iedereen een reis naar het
verleden maken zonder te verdwalen.
En dat is nog maar de helft van het boek: in de andere helft,
te lezen in uw leunstoel thuis, vertelt Herman Clerinx
nauwgezet en op basis van de nieuwste wetenschappelijk
inzichten het relaas van de Romeinen in onze streken, van voor
de komst van Caesar tot na de val van Rome. Daarmee bevat het
boek meteen een ideale inleiding over de Romeinen in de
Benelux.
- - - - -
Dit stond na de publicatie op de website van de uitgever:
Op 15 juli jl. verscheen Romeinse
sporen van Herman Clerinx. Herman
Clerinx schrijft regelmatig columns voor Geschiedenis
Magazine en heeft al verscheidene
boeken uitgegeven. Romeinse sporen
is zijn eerste boek bij uitgeverij Athenaeum.
Het boek bestaat uit twee in elkaar geweven delen. Het is in
de eerste plaats een toegankelijke inleiding op de
geschiedenis van de Romeinen in onze eigen omgeving. Daar
blijft het echter niet bij: aansluitend op die geschiedenis
worden er in totaal 309 vindplaatsen van Romeinse sporen
genoemd. Inclusief locatie, zodat u de overblijfselen zelf
kunt gaan bekijken.
Mocht u deze vakantie nog geen concrete plannen hebben, dan is
dit boek zeker een aanrader. Lekker in de Benelux op zoek naar
Romeinse vindplaatsen. Villa's, wachttorens en kanalen zijn
slechts enkele voorbeelden van wat er allemaal nog te vinden
is in de Benelux. Plan bijvoorbeeld een dagje naar Antwerpen:
bezoek het standbeeld voor het stadhuis waar de stad zijn naam
aan te danken heeft. Of het standbeeld van de held
Boduognatus, dan heeft u meteen de dierentuin gezien, want u
komt langs deze vindplaats op weg naar de giraffen.
Hieronder kunt u een kort fragment lezen:
Brabo verslaat de reus
Met Ambiorix en Boduognatus was België nog niet
tevreden. Twee helden uit de Romeinse tijd was een beetje
weinig. En als geen derde historische figuur uit die periode
kon worden gevonden, dan werd die vrolijk verzonnen. Reeds
tijdens de middeleeuwen bestond een levendige gesproken
literatuur waarin werd uitgelegd hoe een stad of streek was
ontstaan of aan zijn naam was gekomen. Een dankbare bron van
inspiratie vormde het verhaal over de ondergang van Troje.
Nadat de Grieken die stad hadden ingenomen, moesten de
Trojanen uitwijken. Samen met de nazaten van hun koning
Priamus zwermden ze over heel de toen bekende wereld uit.
Nergens stond echter beschreven waar de meeste van deze lui
neerstreken. Dat opende mogelijkheden. Over menige stam,
familie of streek fabriceerden creatieve vertellers een
verhaal, waarin ze aantoonden dat die door een nakomeling van
Priamus was gesticht. Zo pakten de heersers van Henegouwen uit
met een zekere Bavo, een neef van Priamus. Die was in het
zuiden van de Lage Landen beland, werd er vriendelijk
ontvangen en stichtte Bavay. Vervolgens beweerde een andere
mythe dat Torgotus, een generaal van Bavo, op zijn beurt
Tongeren had gesticht.
Een gelijksoortige mythe vertelde dat in onze streken een
Romeinse soldaat met de naam Brabo woonde. De Antwerpenaars
lieten hun oorsprong tot deze militair teruggaan, en ook het
hertogdom Brabant zou naar hem zijn vernoemd.
Volgens de mythe woonde bij het latere Antwerpen de reus Druon
Antigoon, een goochemerd die tol eiste van iedereen die de
Schelde wou op of af varen. Wie weigerde te dokken, werd zijn
hand afgehakt. Maar de dappere Brabo vermoordde de reus en
hakte uit wraak diens hand af. Vervolgens keilde Brabo de hand
in de Schelde. Vandaar de verzonnen etymologie voor de naam
Antwerpen: ‘hand-werpen’. Om het verhaal extra op te smukken,
werd eraan toegevoegd dat Brabo van Julius Caesar afstamde.
In Antwerpen staan drie standbeelden voor deze Brabo. Het
grootste dateert uit de 19de eeuw en versiert de Grote Markt.
Het tweede is 16de-eeuws en prijkt boven een waterput naast de
kathedraal. Het is van de kunstenaar Quinten Metsys. Het derde
beeld bevindt zich op het gebouw van het loodswezen. Die Brabo
ziet er nog het meest Romeins van allemaal uit, met een wat
gefantaseerd militair uniform om zijn lijf.
Over dit onderwerp geeft Clerinx een avondvullende lezing.
