Over de halve wereld komen megalieten voor. De bekendste zijn de steenrijen van het Bretonse Carnac en Stonehenge in zuidelijk Engeland. Maar ook in onze streken staan dergelijke monumenten. In België vinden we ze in de Ardennen, in Nederland vooral in Drenthe.
Al deze monumenten passen binnen een algemeen Europees gebeuren. Tijdens de nieuwe steentijd werden in de meest diverse streken stenen rechtopgezet. Waarom weet nog steeds niemand. Tenminste: niet helemaal. Want in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft de moderne wetenschap inmiddels al heel wat tippen van de megalitische sluier opgelicht.
Herman Clerinx zet enkele Belgische en/of Nederlandse megalithische monumenten – de oudst bewaard gebleven architectuur van onze streken – op een rijtje. Dat is handig voor wie op zoek is naar leuke daguitstappen in eigen land. Daarna geeft Clerinx een overzicht van de wetenschappelijke verklaringen over het nut en de bedoeling van megalieten. Hij bespreekt verschillende mogelijke verklaringen voor het fenomeen, zoals esoterische theorieën over een terugkeer naar de moederschoot, het bouwen van opmerkelijke grafmonumenten, het afbakenen van het territorium, archeo-astronomie, antropologische inzichten over het vereren van de voorouders, het organiseren van feesten, het bevorderen van de gemeenschapsgeest of de ongebreidelde ijdeltuiterij van sommige machtshebbers.
Een lezing waarbij wordt nagedacht over het verleden én het heden.
Behalve
voor diverse oudheidkundige kringen en afdelingen van
het Davidsfonds heeft Clerinx over de megalieten in de
Lage Landen gesproken voor o.m.:
- Hunebeddeninformatiecentrum, Borger
- Antwerpse Vereniging voor Romeinse Archeologie, Antwerpen
- Nacht van de Geschiedenis
- Cultureel Centrum De
Vryheit, Lommel
- Pastorale Hogeschool Zuid-Limburg,
Brunssum
- Nederlands Klassiek Verbond, Tongeren
- Société Belge des Etudes Celtiques, Brussel
- Gallo-Romeins Museum, Tongeren
Literatuur:
- Clerinx, H. 'Les mégalithes dans le nord
est des Pays-Bas.' In: Le secret des dolmens.
Wéris, Musée des Mégalithes, 1997.
- Clerinx, H. Kathedralen uit de
steentijd. Hunebedden, dolmens en menhirs in de Lage
Landen. Leuven, Davidsfonds, eerste druk
2001, tweede druk 2002.
- Clerinx, H. 'Een
ritueel landschap in Wéris'. In: AVRA-Bulletin.
Antwerpen, Antwerpse Vereniging voor
Romeinse Archeologie, nr. 3, 2002.
- Clerinx, H. Dolmens et menhirs.
Secrets et fantasmes. Louvain-la-Neuve,
Versant-Sud, 2003.
- Clerinx, H. 'Het Lourdes van de Bronstijd. Nieuwe
verklaring voor de betekenis van Stonehenge.' In: Geschiedenis
Magazine. Amsterdam, Spiegel Historiael, oktober
2008.
- Clerinx, H. Een paleis voor de doden. Over hunebedden,
dolmens en menhirs. Amsterdam, Athenaeum-Polak &
Van Gennep, 2017.
Duur van de lezing:
2 x 40 minuten